[blok]Mity są spisane w wielu językach i w wielu zakątkach świata. Choć nie pisał ich ten sam człowiek lub plemię można uchwycić niektóre elementy, które są wspólne dla mitów.
PODOBIEŃSTWA MITÓW
1.,,Wiklinowy koszyk unosi się na falach Nilu. Leży w nim niemowlę, dziecko niewolnicy. Koszyk zostaje znaleziony przez córkę faraona, która nadaje mu imię Mojżesz”
Identyczny koszyk płyną Tygrysem i też było u nim dziecko. Na stelach widniał napis:,,Jestem Sargon. Nie znałem mojego ojca, zaś moja matka była kapłanka. Poczęła mnie i zrodziła w tajemnicy. Położyła mnie do wiklinowego koszyka, a pokrywę zapieczętowała słomą. Kosz zepchnęła do wody, która mnie nie pochłonęła, ale poniosła do kopacza kanałów Akki, a ten przygarną mnie jak syna...”.
I znamy jeszcze jeden koszyk, tym razem z bliźniętami: Romulusem i Remusem, którzy byli powierzeni Tybrowi, a wykarmieni przez wilczycę.
Historycy sądzą, że te mity napisane były ok. 700 r. p.n.e.
Niektórzy historycy szukają w tych mitach freudowskich podtekstów, inni tłumaczą je odwiecznym konfliktem pokoleń.
3. Kolejny fragment mitów to wielki potop, którego najnowszą wersją miał być Stary Testament. Możliwe, że Hebrajczycy sami stworzyli swoją opowieść, ale bardziej prawdopodobne jest to, że przejęli ja od mieszkańców Mezopotamii. Inny potop jest opisany w eposie o Galgameuszu*. O greckim opisie potopu opowiada Attilio Mastrocique, historyk z Werony:,,Para sprawiedliwych, Deukalion i Pyrra, zbudowała pływający dom, by uchronić się przed potopem. Zesłał go Zeus jako karę za ludzką niegodziwość”. Wykopaliska potwierdzają, że ok. 10.000 lat temu tereny Bliskiego Wschodu i okolice Morza Śródziemnego zostały zalane wodą.
4. Często mamy możliwość spotkać się z,,herosem kulturalnym” takim jak Prometeusz (dał ludziom ogień). Zawsze ów bohater przedziera się samotnie by pomóc społeczeństwu ucywilizować się. Świat rodzi się z chaosu i jest niedoskonały. Zadaniem herosa (np. Gilgameusza) jest uporządkowanie go.,,Człowiek jest śmiertelny, dlatego Gilgameusz wyrusza na poszukiwanie ziela życia. Gdy je zdobywa, przez chwile roztargnienia, przez jeden błąd traci je na zawsze. Według mitu, ziele zabrał i pożarł zmęczonemu Gilgameuszowi wąż. Nieśmiertelność ucieka mu o włos.”
5. Podobna nieśmiertelność była dana pierwszym ludziom w raju. Przez podstęp węża tracą ją na zawsze. Również tutaj wąż jest sprawca zła, a akcja rozgrywa się pod drzewem życia, wiedzy, podtrzymującym niebo. Drzewa są wspólnie wielu mitom poczynając od jesionu Yggdrasila (mit. Nordycka) po figowiec, pod którym, medytował Budda.
6. Bohaterowie bardzo często działają w dwójkę, przy czym jeden z nich umiera nieszczęśliwie (Achilles i Oatrokles, Kastor i Polluksa, Mojżesz i Aaron).
SCENARIUSZ MITÓW
Scenariusz mitów według rosyjskiego literaturoznawcę Władimira Propp (1895-1970).
Historia zaczyna się zwykle od zachwiania istniejącego porządku, pragnienia, złego czynu, braku czegoś (punkt A). Bohater wyrusza w drogę, aby odnaleźć miejsce, które mu objawiono (punkt B). W drodze otrzymuje magiczne wsparcie lub radę (punkt C). Gdy dociera do celu, musie zmierzyć się z groźnym przeciwnikiem (punkt D). Po wykonaniu misji zostaje przywrócona równowaga (punkt E). Wraca do domu (oczywiście z przygodami – punkt F). Ostatecznie wraca do ojczyzny, lecz czasem nie zostaje rozpoznany, musi walczyć z wrogami wewnętrznymi, leczy rodziców itp. (punkt G).

,, Aby zabić Gorgone Meduzę, której wzrok zmienia ludzi w kamień (A), Perseusz wyrusza w drogę (B), spotyka Graje i nimfy Styksu, od których dostaje rady i magiczne przedmioty (C). Dicera do leża Gorgon, odwracając wzrok ucina jej głowę (D) i chowa do torby (E). Ucieka przed zemstą córek Meduzy, ratuje Andromedę przed morskim potworem (F). Przybywa na rodzinną wyspę i dzięki mocy głowy Meduzy zmienia w posąg tyrana Polideukesa (G).
Taki scenariusz pasuje do typowych mitów.
A zdanie:
Idź, Kasiu, weź samochód, idź do sklepu, kup sok i przynieś go”. One tez pasuje do scenariusza.

* ,,Poemat o Gilgameuszu” – dzieło napisane sprzed 5000 lat, opiewa losy króla miasta nad Eufratem. Bogowie oburzeni jego despotycznymi rządami ulepili z gliny Enkidu, który miał pokonać Gilgameusza. Dwaj bohaterowie jednak zaprzyjaźnili się i wspólnie dokonali wielu niezwykłych czynów.

[/blok]

Autor: 57