Niewidzialny Uniwersytet


[Artykuły]


Kilka słów o mitologii celtyckiej, germańskiej i słowiańskiej

[blok]Oto niektóre, lecz sądzę, że najważniejsze postacie z mitologii skandynawskiej, celtyckiej i germańskiej. Pewnie zastanawiacie się skąd to wiem, więc napiszę. Jakiś czas temu znalazłam dyskietkę, z plikami stworzonymi w 1999r. W tym czasie moja starsza siostra cioteczna miała parę książek o mitach skandynawskich i sądzę, że ta dyskietka należała kiedyś do niej a ja dostała ją... nie wiem, w jaki sposób.
POSTACIE ,,LUDZKIE”
Aegir (stisl. aegir - morze)
Olbrzym związany z wodą; syn Hlera; mąż Ran; ojciec dziewięciu fal-dziewic (Angeyji, Atli, Eirgjafy, Eistli, Gjalp, Greip, Imd, Isarnsaxy i Ulfrun).
Władca głębin morskich; w przeciwieństwie do swej żony łaskawy dla żeglarzy i rybaków. Mieszkał na wyspie Hlesey (istnieje wyspa o takiej nazwie w Cieśninie Kattegat), gdzie posiadał pałac, którego wnętrze oświetlała jasność, bijąca od usypanych pod ścianami stosów złota, zaś piwo samo się nalewało do kubków biesiadników. Zwykle w zimie urządzał dla bogów niekończące się uczty. W ich czasie gościom usługiwali dwaj służący Aegira: Fimafeng - Zręczny Żywiciel (zabity przez Lokiego) oraz Eldir - Kucharz.

Baldr (stisl. baldr - pan, lub stgerm. baldr - śmiały):
Balder, Baldur.
Syn Odyna i Frigg, brat Hóda i Walego, mąż Nanny, ojciec Forsetiego.
Bóg jasności dziennej, prawdopodobnie też życia i wegetacji. Najpiękniejszy z niebian - odznaczał się bardzo jasną skórą, włosami i rzęsami. Posiadał dwór Breidablik (Szeroki Blask) w Asgardzie. Uważano go za najłagodniejszego i najprzyjemniejszego z Asów. Na skutek intrygi Lokiego został zabity i razem z wierną żoną musiał się udać do ponurego królestwa Hel. Tam, w pałacowej sali o złotej podłodze, czekał na nich stół zastawiony miodem pitnym i ozdobiony pierścieniami (oznakami władzy). Na podróż w zaświaty dostał od Odyna bransoletę Draupnir, którą potem oddał wysłannikowi ojca, Hermodowi.
Po Ragnaróku Baldr powróci z Niflheimu, zostanie najwyższym z bogów i zamieszka w nowym Asgardzie, Gimlei.

Bragi (od stisl. bragr - poezja lub poeta, najwybitniejszy):
Syn Odyna i olbrzymki Gunnlódy; mąż Idunn.
Bóg skaldów i skald bogów. Być może korzystał z magicznego potencjału Skaldamjodu. Runy magiczne miał wyryte na języku. Jego imię w wielu językach indoeuropejskich jest genetycznie pokrewne terminowi \"piwo\", co stanowi wyraz powiązania spożywania alkoholu ze śpiewem (w znaczeniu obrzędowo-magicznym).
Bragi był ubogim bogiem, mieszkał w Walhalli Odyna, gdzie sprawował funkcję skalda. Nie uczestniczył w walkach Asów z ich odwiecznymi wrogami, olbrzymami.

Buri (stisl. buri - rodzic):
Wylizany ze słonego lodu przez krowę Audumlę.Za pomocą magii stworzył swego syna, Burra.
Pierwszy mieszkaniec (i, jak się zdaje, pierwszy władca) Ziemi, nie powiązany z olbrzymami. Od niego pochodzi ród boskich Asów.

Burr (stisl. burr - zrodzony):
Borr, Bur.
Stworzony za pomocą zaklęcia przez Buriego.
Mąż olbrzymki Bestii (lub zdesakralizowanej bogini, gdyż jej imię oznacza Dawczyni Łyka Drzewnego), ojciec Odyna, Wilego i We, trójki pierwszych bogów.To on zdaje się być twórcą potęgi bogów, a przynajmniej doprowadził do sporu o świat między Asami a olbrzymami. Jego związek z Bestią narzuca też pytanie, czy on sam nie był olbrzymem i czy nie postanowił, poprzez stworzenie własnej dynastii, rzucić wyzwania dawniej żyjącym Thursom.

Dag (stisl. Dagr - Dzień).
Syn olbrzyma Dellinga (Zmroku) i, być może, Nott - Nocy.
Bóg jasności dziennej. Przebywał sklepienie niebieskie na wozie ciągniętym przez rumaka Skinfaxiego (Lśniącogrzywego). Od bogów dostał pod opiekę małą Soi.

Fjórgyn (stisl. Fjórgyn - Gromowładna - przydomek pochodzący od funkcji sprawowanej przez jej syna, Thora; fjorgyn od ie. *per(k)un-, -- uderzenie, grom).
Jórd (stisl. Jórdh - Ziemia); Hlodyna.
Była córką olbrzymów, matką i kochanką Asów, ale ze względu na kompetencję (płodność ziemska) stała bliżej Wanów.
Córka olbrzyma Anara i bogini Nott (Nocy). Kochanka Odyna, któremu urodziła boga Thora.
Bogini żywiołu ziemskiego.
Być może też szafarka płodności i urodzaju, a jeśli wziąć pod uwagę jej imię, także władczyni burz i innych zjawisk atmosferycznych.

Forseti (stisl. forseti - przewodniczący [thingu]).
Fosite (u zachodniogermańskich Fryzów).
Syn Baldra i Nanny.
Pełnił funkcję sędziego rozjemczego, gdy wśród bogów dochodziło do zwad. Być może był też patronem przewodniczących thingu (wśród ludzi). Mimo sprawowanej funkcji sędziowskiej, Asa tego (ze względu na przynależność do młodszej warstwy mitycznej) nie można zaliczyć do grona niebian z trójpodziału boskich kompetencji .
Spory rozsądzał w swoim asgardzkim pałacu Glitnir (Błyszczący), w którym kolumny podpierające dach wzniesione zostały ze złota.

Frey (od sńsl. frey - pan lub frae - ziarno).
Syn Njórda i: wg wcześniejszej tradycji - jego bliźniaczej siostry (prawd. Nerthus), wg późniejszej - olbrzymki Skadi. Brat bliźniak Frey i. Mąż olbrzymki Gerd.
Bóg wegetacji, urodzaju, płodności i pokoju. Wg teorii Dumezila w trójpodziale boskich funkcji był odpowiedzialny za funkcję reprodukcyjną (szczegóły patrz ->o Alkowie). Prawdopodobnie zajął na tym stanowisku pozycję Njórda (lub Njórda i Nerthus), po czym dzielił ją razem ze swą siostrą bliźniaczką, Freyą.
Władca Alfheimu, który otrzymał tuż po urodzeniu, i gdzie miał swój pałac, oraz Alfów (znane są imiona trzech służących mu Alfów: Skir-nira [Lśniącego] - przyjaciela i powiernika, Byggwira [Jęczmień] i Beyli [Bób]). Po wojnie Asów z Wanami przez pewien czas przebywał jako zakładnik w Asgardzie. W nieznanych okolicznościach zabił olbrzyma Bela. Nazywano go \"najszlachetniejszym [bogiem] w Asgardzie\" i twierdzono, że \"kochają go wszyscy\". Jego świętymi zwierzętami były koń i dzik. Jako Wan znał przyszłość (epitet \"Wielewiedzący\"). Posiadał zdolność magicznego uwalniania się z więzów. Atrybuty:
- koń Blodughofi (podarował go swemu słudze i przyjacielowi, Skir-nirowi).
- dzik Gullinbursti (Złota Szczecinka), zwany też Slidrugtanni.
- latający statek Skidbladnir (Złożony z Cienkich Deseczek) .
- pierścień Draupnir (dostał go po śmierci Baldra).
- magiczny miecz (podarował go później Skirnirowi).
- jeleni róg (jeleń symbolizuje płodność, nie dziwi więc używanie
przez Freya broni z jego rogu) - walczył nim po oddaniu miecza.
W czasie Ragnaróku zginie z ręki władcy Płomiennych Olbrzymów- Surta.

Freya (stisl. freyia - pani).
Stisl. przydomek Yanadis - albo oznacza jej przynależność do dis (Va-
nadis - disa Wanów), albo należy go rozumieć dosłownie: \"Bogini
Pożądania\".
Córka Njórda i olbrzymki Skadi. Bliźniacza siostra Freya. Żona Oda i matka dwóch córek: Hnos (Drogocenny Kamień) i Gersimi (Skarb).
Bogini miłości, płodności (rozumianej w aspekcie rolniczym i \"ludzkim\") i piękna. Posiadała też atrybuty bogini wojny - miała prawo zabierać do swego pałacu, Folkwangu (Zgromadzenie Ludu) w Asgardzie, połowę einherjarów, którzy ucztowali tam w sali Sessyrymnir (Sala Wielu Miejsc). Uznawana była za pierwszą z walkirii, zaś u stołu wojowników w Walhalli miała miejsce równe Odynowi. Wg niektórych badaczy zajmujących się epoką neolitu (np. Z. Krzak) Freya była uznawana przez przedindoeuropejskie skandynawskie ludy megalityczne za wcielenie Wielkiej Matki (i, oprócz wymienionych już aspektów: płodność, wojna, była też panią krainy zmarłych). Znano ją jako kochankę wielu Asów, Wanów (w tym własnego brata) oraz ludzi i krasnoludów.
Połowę życia spędziła na chodzeniu po świecie w poszukiwaniu swego męża - wędrowcy. Tęskniąc za nim, płakała złotymi łzami. Po wojnie Asów z Wanami przebywała jakiś czas, jako zakładniczka, w Asgardzie. Po okresie niewoli osiedliła się na stałe wśród Asów. Miała zostać oddana za żonę olbrzymowi, który wzniósł mury Asgardu.
Miała być wydana za olbrzyma Thryma, w zamian za młot Thora. Zmusiła wólwę Hyndlę do wyjawienia rodowodu swego kochanka, Ot-tara Szalonego.
Jako Wanirka znała przyszłość. Posiadała moc zmieniania ludzi w dziki. Składano jej krwawe ofiary na kamiennych ołtarzach. Atrybuty:
- złoty naszyjnik Brisingamen, wykuty przez krasnoludy z rodu Bri-singów.
- złoty naszyjnik Hildiswin, wykuty przez dwa krasnoludy, Daina i Nabbiego.
- szata z sokolich piór, umożliwiająca latanie.
- powóz zaprzężony w uskrzydlone koty, umożliwiający latanie.

Frigg (źródłosłów imienia niepewny, być może od stgerm. frija/friga - ukochana lub małżonka).
u Zachodnich Germanów: Frija (Ukochana); u Longobardów: Frea.
Żona Odyna, a czasowo także jego dwóch braci: Wilego i We, oraz Ulla. Urodziła Odynowi Hóda i Baldra.
Opiekunka małżeństw, porodów i ognisk domowych. Być może też bogini nieba i chmur.
Otrzymała od Odyna dar wszechwiedzy i możliwość wglądu w przyszłość. Razem z nim sprawowała władzę nad bogami oraz czuwała na wieży Hlidskjalf. Dzieliła z nim pałac Sókkwabek w Asgardzie. Posiadała też pałac Fensalir, w którym tkała chmury.
Podczas dwóch długich nieobecności Odyna stała się najpierw równoczesną kochanką Wilego i We, a za drugim razem - Ulla. Frigg płakała tylko dwa razy: po śmierci Baldra i po śmierci Odyna. Anglosasi uważali ją za swoją specjalną opiekunkę - według nich była matką (a ojcem - Odyn) siedmiu władców, którzy założyli siedem (spośród ośmiu) królestw germańskiej Brytanii.

Gefjun (stisl. gefjon - dawczyni).
Gefjon; u plemion nadreńskich: Garmanagabis (od stgerm. gabi - dawać)
Powiązania z kultem płodności oraz \"wrodzona\" prekognicja.
Według jednych źródeł pozostawała dziewica, według innych urodziła czterech synów nieznanemu z imienia olbrzymowi oraz stała się żoną Skjólda, człowieka, założyciela duńskiej (historycznej) dynastii Skjóldungów.
Patronka dziewic, które po śmierci szły do jej pałacu. Być może też bogini urodzaju i płodności.
Patronka Zelandii: król Szwecji, Gylfi, przyrzekł jej tę część własnego kraju, którą zdąży zaorać w ciągu jednego dnia. Gefjun zaprzęgła do pługa swych czterech synów-olbrzymów i odorała Zelandię od Szwecji. Od tamtej pory utrzymywał się tam jej kult. Znała przyszłość.
Loki zarzucił jej, że oddała się jakiemuś śmiertelnemu młodzieńcowi za naszyjnik.

Gullweig (od stisl. gul,l-veig - złoty napój lub stisl. gull-vig - złoty bój, lub goc. gull-weihs - złota wieś.
Heid (stisl. heidhr - wiedźma).
Bogini bogactwa, które sama symbolizowała - była żywym złotem. Dlatego też trzykrotnie odradzała się po tym, jak Asowie palili ją na stosie i przebijali włócznią (jak wieczne, niezniszczalne złoto). Za ten uczynek Asowie musieli Wanom zapłacić okup. Po wojnie Asów z Wa-nami Gullweig, jako bogini traci na znaczeniu, a potem nawet (być może już za czasów chrześcijaństwa) staje się uosobieniem demoralizującego pożądania i złej, kobiecej magii (stąd imię Heid). Znała przyszłość (jak wszyscy Wanowie).

Heimdall (stisl. Heimdallr - Początek Wszystkiego lub Heim-dall - Drzewo Świata = Yggdrasill [ogólnie: podpora świata - \"W wieków zaraniu\" zrodzony przez dziewięć fal, córek Aegira i Ran (ojcem, prawdopodobnie, był Ody n). Ojciec trzech warstw ludzkości (pod imieniem Rig): niewolników (lub też chłopów-wyrobników, nie posiadających własnej ziemi), boendrów (wolnych rolników) i jarlów (możnowładców).
Bóg jasności i prawości. Strażnik Bifrostu (a zatem też Asgardu) oraz świątyń.
Po narodzinach, matki uodporniły jego ciało mocą ziemi, zimną wodą morską i krwią dzika.
Znakomicie widział i słyszał. Miał zdolność zmieniania postaci. Znał przeszłość i przyszłość. Sławny z powodu świetnego kunsztu wojennego. Uznawano go za najbogatszego z bogów.
Posiadał władzę nad runami (niejasna jest kwestia, czy zdobył ją wcześniej od Odyna) i to on przekazał ją ludziom. Odtąd człowieka, który posługiwał się runami magicznymi, nazywano Rigiem. Pałac: Himinbjórg (Niebiańska Góra) w Asgardzie. Być może tożsamy z bogiem Irminem, co by świadczyło, że był uosobieniem świata . Tylko on może zadąć w róg Gjallarhorn (Głośny Róg), co ma być znakiem do zebrania się wojsk boskich przed Ragnarkiem (przed tą chwilą Gjallarhorn pozostaje w ukryciu w Studni Mimira u korzeni Yggdrasilla). W czasie Ragnaróku zabije Lokiego, ale i sam zginie z jego ręki.

Hel (por. ang. heli, niem. Hólle, goc. halja - piekło z pragerm. *haljo _ miejsce na ziemi).
U plemion z terenu Niemiec: Hólle/Frau Hólle
Córka Lokiego i olbrzymki Angrbody, siostra Jórmunganda i Fenrira.
Bogini ludzi zmarłych niehonorową śmiercią (czyli wszystkich mężczyzn, którzy nie zginęli na polu walki , i kobiet, które nie umarły jako dziewice ,władająca w Niflheimie. Wyglądała niemalże jak normalna kobieta, ale twarz miała przerażającą: jedna jej połowa rozkładała się niczym ciało nieboszczyka, druga zaś jaśniała trupią bladością. Z tego powodu bogowie stwierdzili, że Hel nie znajdzie męża, toteż postanowili oddać jej we władanie Nifl-heim, krainę zmarłych. Sprawowała tam rządy bez okrucieństwa, ale też bez litości. W jej królestwie nie było miejsca na radość. Mieszkała w pałacu Olund (Smutek), gdzie najczęściej leżała na łożu Kr (Letarg), ubrana w suknię zwaną Mdłością. Ów pałac znajdował się pod jednym z korzeni Yggdrasilla.
Po śmierci Baldra przyjęła go jak króla w swojej krainie. Zgodziła się, na prośbę bogów, by Baldr mógł powrócić do świata żywych, ale pod warunkiem, że zapłacze nad jego losem każde z ziemskich stworzeń. Hel, jako jedyna z potomków Lokiego i Angrbody, nie wystąpiła przeciw bogom, nawet poczas Ragnaróku.
W wierzeniach niemieckich odpowiednikiem Hel była bogini, potem zdegradowana do grona demonów, Hólle (Frau Hólle), pani zimy i krainy umarłych.

Hermod (stisl. hermodhr - odważny, męski).
Hermodur.
Jako jedyny wyszedł z Helu.
Bóg-posłaniec bogów.
Na Sleipnirze udał się do Niflheimu, by wydostać stamtąd Baldra i Nannę. Przywiózł z powrotem tylko pierścień Draupnir i dał go Freyowi.

Flód (stisl. hódhr - wojownik, przy czym raczej, w jego przypadku, odpowiedniejsze: zabójca [brata]).
Syn Odyna i Frigg, brat Baldra.
Ślepy bóg, być może wyobrażający ciemności nocne (zdaje się, że widziano w nim przeciwieństwo Baldra).
Podstępem nakłoniony przez Lokiego, przypadkiem zabił Baldra pociskiem z jemioły. Gdy dowiedział się, co zrobił, uciekł i ukrywał się w lasach. Został odnaleziony i zabity przez przyrodniego brata, Walego. Po Ragnaróku powróci na świat i rządzić będzie razem z Baldrem w Gimlei (nowym Asgardzie).

Hónir (stisl. hoenir ).
Bóg bez określonej pozycji i atrybutów (jego czas nadejdzie dopiero po Ragnaróku). Z drugiej jednak strony, zachowane o nim nieliczne opowieści zdają się twierdzić, że w pierwotnej wersji mitycznej zajmował wśród bogów znaczną pozycję. Być może później jego kompetencje przejął Tyr, a jeszcze później Odyn. Jeden z trzech twórców ludzkości - tchnął w Aska i Emblę duszę. Po wojnie Asów z Wanami był zakładnikiem w Yanaheimie. Z Odynem i Lokim płacił złotem Andwariego główszczyznę za zabicie Otra królowi Hreidmarowi.
Uznawano go za najszybszego biegacza i najlepszego myśliwego. Będzie jednym z bogów, którzy przetrwają Ragnarók. W nowym świecie uzyska władzę nad czarodziejską różdżką, zostanie panem magii. Właśnie władza nad magią (źródła zdają się twierdzić, że jest to \"ciemna strona mocy\") kreują go jako opiekuna ciemnego nieba i ciemnej magii.

Idunn (stisl. idunn - odnawiająca).
Córka krasnoluda Ivaldiego, siostra nieznanych z imienia dwóch braci. Żona Bragiego (poznali się, gdy ten wędrował po Midgardzie, zaś Idunn wyszła z podziemi, by podziwiać zielony świat - nienawidziła ciemności krasnoludzkich kopalni).
Przyjęta do grona bogiń - stała się opiekunką i szafarką złotych jabłek młodości (działały tylko wtedy, gdy Idunn rozdawała je z wolnej woli).
Została porwana przez pragnącego odmłodnieć olbrzyma Thjaziego, ale uwolnił ją Loki. Loki zarzucił jej, że oddała się zabójcy własnego brata.
Loki oskarżał ją też o wyuzdanie seksualne,

Ing (źródłosłów imienia nieznany Być może oznacza \"cis\" lub \"włócznie\").
Ingunarfrey ; Yngwi/Yngwifrey
Syn boga Manna.
Ojciec i eponim germańskich Ingewonów.
Być może tożsamy z Yngwem, który prawdopodobnie jest hipostazą Freya.
W tradycji anglosaskiej postać o tym imieniu przybyła zza morza i dała początek wyspiarskim Sasom. Potem odpłynęła z powrotem (co mogło symbolizować podróż pośmiertną - wtedy Ing związany byłby ze światem zmarłych).

Irmin - Prawdopodobnie początkowo znaczyło \"boski\", potem - \"potężny\").
Hermin.
Syn boga Manna.
Ojciec i eponim germańskich Herminonów (grupy plemion tzw. Germanów połabskich, czyli żyjących nad Łabą).
U Saksonów czczony pod postacią kultowego słupa Irminsul (czyli Drzewa Życia - Yggdrasilla, a co za tym idzie wydaje się prawdopodobne, że Irmin jest równoznaczny z Heimdallem).

Kwasir (stisl. Kvasir - etymol. związek z sanskr. kvatha - wywar, spol. kwas - sfermentowany napój).
Być może pierwotnie bóg wiedzy lub ubóstwiony bohater kulturowy. Powstał ze śliny Asów i Wanów, zmieszanej w kotle pokoju, podczas zawierania kompromisu po wojnie obu boskich plemion. Kwasir posiadał ogromną wiedzę i mądrość (także na temat upraw i rzemiosł), którą przekazał ludziom ( bohater kulturowy). W końcu został zabity przez dwa krasnoludy, zaś jego krew zmieszano z miodem. Tak powstał magiczny napój wiedzy, mądrości i poezji - Skaldamjod - Miód Skaldów (Kwasir był personifikacją magicznych-poetyckich mocy, drzemiących w rytualnym alkoholu, wytwarzanym przy użyciu śliny, a spożywanym w czasie plemiennych obrzędów).

Loki (od stisl. luka - zamykać [od roli odegranej w czasie Ragnaróku] lub logi - dziki ogień).
Lodhurr lub Lothur (Płonący); Lopt.
Syn olbrzyma burzy i chaosu, Farbautiego (Fornójtra), i olbrzymki Laufeyi (Naali). Brat olbrzyma ognia Byleista (Byleipta). Mąż Sigyn, która mu urodziła Narfiego i Walego. Ojciec: Eis i Einmyra (z olbrzymką Głód); Fenrira, Jórmunganda i Hel (z olbrzymką Angrbodą [Zwiastującą Nieszczęście]); Sleipnira (z ogierem Swadelfarim - Loki był wtedy klaczą); prawdopodobnie też Ulla (z Sif) oraz nieznanego z imienia syna, którego spłodził z żoną boga Tyra. Miał także zrodzić, po zjedzeniu na wpół zwęglonego serca złej niewiasty, wszystkie ziemskie potwory (być może wydarzenie to wiąże się z ośmioletnim przebywaniem, w postaci kobiecej, pod ziemią, kiedy to doił krowy i rodził potomstwo).
Jeden z władców Płomiennych Olbrzymów, przyjęty do grona Asów, jako bóg ognia.
Posiadał dar zmieniania postaci i płci. Znał sztukę wycinania w drewnie run magicznych.
Razem z Odynem i Hónirem stworzył ludzi (dał im ciepło ciała i rumieńce).
Na prośbę Asynj wykradł Mundilfóriemu Soi i Maniego, po czym przyniósł ich do Asgardu.
Wymusił na krasnoludzie Andwarim wydanie tzw. Złota Wólsungów. Uczestniczył w wyprawie Thora do Utgardu, gdzie przegrał pojedynek z innym Olbrzymem Ognia, Logim.
Uczestniczył w wyprawie Thora do Thryma w celu odzyskania skradzionego Mjóllnira.
Dla żartu ściął piękne włosy bogini Sif, zaś, jako odszkodowanie, ze Svartalfheimu przyniósł bogom tzw. Sześć Darów (młot Mjóllnir, statek Skidbladnir, włócznię Gungnir, złote włosy dla Sif, pierścień Draupnir oraz dzika Gullinburstiego).
Wynalazł sieć do połowu ryb (według innej wersji pożyczył ją od bogini Ran).
Próbował ukraść Freyi naszyjnik Brisingamen.
Porwał Idunn i jej złote jabłka dla olbrzyma Thjaziego (a potem uratował żonę Bragiego). Wydał Thora w ręce olbrzyma Geirróda.
Podstępem sprawił, że Hód zabił Baldra, zaś potem, w postaci ol-brzymki Thókk, uniemożliwił Baldrowi powrót do świata żywych. Na uczcie u Aegira zabił jego sługę, a potem obraził wszystkich bogów. Musiał potem uciekać na ziemię i ukrywać się pod postacią łososia w wodospadzie Frananger. Tam schwytali go bogowie i przywiązali do skały jelitami wyprutymi z ciała jego syna, Walego. Olbrzymka Skadi (w zemście za śmierć ojca) umieściła nad jego głową jadowitą żmiję. Jej jad zbierała do naczynia żona Lokiego, Sygin, ale, gdy musiała opróżniać naczynie, jad spływał na głowę Lokiego - rzucał się wtedy z bólu, co powodowało trzęsienia ziemi.
Prawdopodobne jest, że Loki to negatywne odbicie Odyna - może o tym świadczyć ich braterstwo krwi i długotrwała przyjaźń. Loki zostanie uwolniony z więzów w przeddzień Ragnaróku. Powiedzie wtedy olbrzymy i potwory przeciw bogom. Sam będzie płynął na okręcie Naglfar, zbudowanym z paznokci zmarłych. Zabije Heimdalla i sam zginie.

Magni (stisl. magni - silny).
Syn Thora i olbrzymki Jarnsaksy.
Bóg bez wyznaczonej pozycji w świecie przed Ragnarókiem. Jako trzydniowe dziecko wykazał się niepospolitą siłą - zrzucił, przygniatającą Thora, nogę zabitego olbrzyma Hrungnira, której nie mogli unieść inni bogowie. W nagrodę dostał od ojca konia Gulfaksiego (Złotogrzywego), który wcześniej należał do Hrungnira.
Po Ragnaróku będzie jednym z bogów panujących. Odziedziczy wtedy po ojcu (razem z bratem, Modim) młot Mjóllnir. Wspólnie z Modim wybudują nowy Asgard - Gimleę.

Mani (stisl. mani - księżyc; por. lit./łot. Mness - Księżyc).
Syn olbrzyma Mundilfóriego (Poruszającego Światem), brat Soi.
Był personifikacją Księżyca oraz opiekunem Bila i Hjukiego (Szybkiego i Zwinnego - uosabiających plamy na Księżycu, rządzące pływam wód ). Zadaniem Maniego było regulowanie biegu gwiazd, co z kolei prowadziło do ustalania stałego czasu.
Jako dziecko został porwany do Asgardu przez Lokiego, potem oddany przez Odyna pod opiekę Nott.
Cały czas jest ścigany po niebie przez wilka Hatiego (zwanego stąd Managarmem - Pożercą Księżyca), który dopędzi go i zje w czasie Ragnaróku.

Mann (goc. manna - mężczyzna, człowiek).
Mannus (forma zlatynizowana, zapisana w źródle rzymskim).
Syn boga Tuistona. Ojciec trzech braci, eponimów trzech głównych odłamów Germanów: Inga/Ingewona (Ingewonowie), Irmina (Hermionowie) i nieznanego z imienia ojca Istewonów.
Uznawany za praojca ludzkości.

Mimir
Jedna z najstarszych i najbardziej zagadkowych postaci panteonu germańskiego. Opiekun i władca mądrości, której uczyli się od niego Asowie. Na początku dziejów stanął po stronie Asów przeciw Wanom. Po wojnie przebywał, jako zakładnik, w Wanaheimie. Musiał być też uznawany za kogoś w rodzaju Nestora olbrzymów, gdyż nazywa się ich \"synami Mimira\".
Sprawował pieczę nad studnią mądrości w podziemiach, u korzeni Yggdrasilla. Nie wiadomo, w jakich okolicznościach został ścięty, jednak jego głowa zachowała życie i dawną wiedzę. Umieszczono ją na powrót u studni. To za jej pozwoleniem (w zamian za jedno oko) Odyn mógł się napić wody mądrości. Także potem przybywał po rady do głowy Mimira. Władzę Mimira nad studnią można też pojmować szerzej - iż był panem wód w ogóle. W takim razie należałoby go pojmować jako władcę morza Asów, zastąpionym potem na tej funkcji przez Wana Njórda i olbrzyma-boga Aegira.
Prawdopodobne jest, że Mimir sprawował niegdyś władzę nad krainą zmarłych którą utracił na rzecz bogów.
Istnieje też widoczny związek Mimira z Yggdrasillem - w jednej z pieśni pewna wersja tego świętego drzewa nosi nazwę Mimameid - Drzewa Mimira. Byłby więc zatem władcą mądrości, płynącej nie tylko ze studni, ale też z podstawy świata - świętego jesionu.

Modi (stisl. modhi - śmiały).
Syn Thora i olbrzymki Jarnsaksy, brat Magniego.
Bez pozycji w świecie przed Ragnarókiem. Po katastrofie świata zostanie jednym w bogów, zbuduje z bratem (Magnim), Gimleę, i razem z nim odziedziczy Mjóllnira.

Nanna (Imię Nanna było używane w poezji staroskandynawskiej jako synonim \"młodej kobiety\").
Żona Baldra.
Być może bogini kwiatów i roślin.
Po śmierci męża zmarła z rozpaczy i dołączyła do niego w Niflheimie. Po Ragnaróku powróci razem z nim, by panować.

Nerthus (zlatynizowany, żeński dublet imienia Njórd).
Bliźniacza siostra Njórda i matka Freya
Bogini ziemi, płodności i roślin. Wymagała krwawych ofiar, także z ludzi.
Jej posąg stał w świętym gaju. Wyobrażenie to, w czasie świąt, obwożono na wozie, a potem rytualnie myto w morzu (zaślubiny z Njordem), po czym topiono zajmujących się nim niewolników.

Njórd
Mąż Skadi. Urodziła mu albo parę bliźniąt - Freya i Freyę, albo tylko Freyę. W tym drugim przypadku matką Freya byłaby siostra Njórda (prawdopodobnie Nerthus).
Bóg wód przybrzeżnych, patron ludzi morza, przyjazny człowiekowi. Jako Wan znał przyszłość. Nazywano go \"bogiem bez błędów\". Prawdopodobnie pierwotnie należał do bogów płodności Po wojnie Asów z Wanami przebywał, jako zakładnik, w Asgardzie. Potem osiedlił się w pałacu Noatun (Okrętowy Dwór) na wybrzeżu morskim - budowla ta odznaczała się strzelistą, wysoką konstrukcją. Tuż przed Ragnarókiem powróci do Wanaheimu.
Według jednej z wersji należał do niego statek Skidbladnir - według zaś innej stworzony został dla jego syna, Freya (może to być świadectwo, że przywództwo wśród Wanów, po odejściu Njórda, przejął jego syn).
Przeżyje Ragnarók i będzie panował nad Szwecją.

Nott (stisl. Nott - Noc).
Nót
Córka olbrzyma Nórwiego (Nora; Narfiego). Być może też matka Da-ga i Jórd.
Bogini ciemności nocnych. Krążyła po niebie na wozie ciągniętym przez rumaka Hrimfaxiego (Szronogrzywego). Istniała już, nim Asowie zabili Ymira. Od bogów dostała pod opiekę małego Maniego.

Od (stisl. odhr - szał; poezja).
Mąż Freyi.
Ciągle nieobecny, wciąż podróżował po świecie, bardzo rzadko wracał do Asgardu. Tęskniąc za nim, Freya płakała złotymi łzami. Prawdopodobnie jedna z hipostaz Odyna .

Odyn (stisl. Odhinn od odhr - szał, poezja).
Odin; u Germanów Zachodnich: Wodan, Wotan, Wuotan (od pgerm.-wodha - rozum, natchnienie, szaleństwo).
Starsza Edda wymienia co najmniej 55 przydomków Odyna.
Syn Burra i olbrzymki (lub bogini) Bestii, brat Wilego i We (być może też Hónira). Mąż Frigg. Ojciec: Baldra i Hóda (z Frigg), Thora (z Jórd), Walego (z Rind), Widara (z Grid), Bragiego (z Gunnlódą), Heimdalla (z dziewięcioma córkami Aegira; ojcostwo Odyna w tym przypadku niepewne), Oda, Meilego, Skjólda (matki nieznane). Czasem uważa się go za ojca Tyra, ale ten był raczej synem olbrzyma Hymira.
Najwyższy bóg. Pan władzy, mądrości, wojny, czarów runicznych, poezji, także płodności. W późniejszym czasie Odyn zagarnął większość kompetencji Tyra, praktycznie stając się jedynowładcą na polu magii i prawodawstwa. Zagarnął także część funkcji wojennej i reprodukcyjnej . Był również opiekunem władców, wodzów i berserkerów (wojowników, których w czasie walki ogarniał \"święty\" szał bojowy). Wraz z braćmi zabił Ymira, a z jego ciała zbudował świat. Razem z Hónirem i Lokim stworzył ludzi.
Zdobył wiedzę, mądrość i władzę nad magicznymi runami w trzech etapach: najpierw wypił Skaldamjód, który ukradł olbrzymowi Suttungowi. Potem powiesił się na 9 dni na drzewie Yggrasill (obrzęd podobny do \"lotów\" szamańskich). Wreszcie skosztował wody mądrości ze Studni Mimira, za którą zapłacił okiem, pierścieniem i naszyjnikami (uwidocznienie fukcji rozdawcy pierścieni króla). W późniejszych czasach jeszcze niejednokrotnie przybywał do odciętej głowy Mimira, by ją prosić o radę.
Istnieje jeszcze jedna, dość zagadkowa, wersja zdobycia przez Odyna władzy nad runami: po zabiciu Ymira (zwanego tu Heiddraupnirem) Odyn próbował ryć runy i nasączać je płynem mózgowym Ymira. Jednak dopiero kiedy stanął na skale, ściskając miecz Ymira, głowa Mimira zdradziła mu tajemnicę run.
Broń: wykuta przez krasnoludy, nigdy nie chybiająca włócznia Gungnir.
Także od krasnoludów dostał złotą bransoletę Draupnir, która \"rodziła\" sobie podobne, również szczerozłote klejnoty. Poruszał się na najszybszym rumaku Asgardu, ośmionogim Sleipnirze. Wieści ze świata znosiły mu dwa kruki: Huginn (Myślący) i Muninn (Pamiętający). Strażnikami Odyna były dwa wilki; Geri (Łakomy) i Freki (Żarłoczny).
Był bratem krwi Lokiego (nie wiadomo w jakich okolicznościach zawarli braterstwo).
Miał moc wskrzeszania ludzi powieszonych. Mógł też przywracać do życia dawno zmarłe wólwy - olbrzymki znające przyszłość. Był bogiem całkowicie amoralnym, podstępnym, nieobliczalnym i szalonym. Często zdarzało się, że zwycięstwo w walce przydzielał nie najdzielniejszym, ale własnym faworytom. Uprawiał czasem magię hańbiącą, przystojącą tylko kobietom (nie-runiczną; jest to jeden z aspektów warunicznych, początkowo obcych Odynowi, które zagarnął, detronizując Tyra). Zabił syna olbrzyma Midwitnira (okoliczności nieznane). Oszukał olbrzyma Sókkwimira (okoliczności nieznane). Przez pięć lat (razem z olbrzymem Fjólwarem) walczył i zażywał przygód miłosnych na wyspie Algrón (min. miał romans z siedmioma siostrami-czarownicami).
Dostał od olbrzyma Hlebarda czarodziejską różdżkę, po czym za jej pomocą pozbawił Hlebarda rozumu.
Wygrał pojedynek wiedzy z olbrzymem Wafthrudnirem, w którym stawką było życie przegranego. Wiadomo, że uwodził zamężne czarownice. Sprawiało mu przyjemność wszczynanie wojen dla zabawy. Często przebywał poza Asgardem - za którymś razem nie wracał tak długo, że schedę po nim (wraz z żoną) przejęli jego bracia - Wili i We. Nazywany jest rozdawcą: zwycięstw, broni, złota, wymowy, rozsądku, korzystnego (dla statków) wiatru, daru śpiewania, męstwa. Wraz z Lokim i Hónirem przez przypadek zabili syna króla Hreidma-ra, za co musieli zapłacić główszczyznę skarbem Andwariego. Dało to początek historii Złota Wólsungów. Posiadał trzy siedziby-pałace:
- Walaskjalf - pałac o ścianach pokrytych srebrem. Wznosiła się nad nim wieża Hlidskjalf. Z jej szczytu spoglądał każdego ranka na wszystkie krainy świata. Walaskjalf pobudował jako pierwszy ze swych pałaców.
- Sókkwabekk - wspólna siedziba Frigg i Odyna. Koło niej przepływał strumień mądrości o tej samej nazwie. Odyn z żoną pili z niego wodę złotymi pucharami.
- Gladsheim (Dom Radości). Najważniejszą jego częścią była Walhalla (Komnata Zabitych ). Jej ściany zbudowano z włóczni, dach z tarcz, ściany wyłożono złotem, na ławach leżały zbroje einherjarów. Walhalla miała 540 bram (każdą z nich jednocześnie, ramię przy ramieniu, mogło wyjść ośmiuset wojowników), z których za najstarszą uznawano Walgrind (Kratę Zabitych). Stała wciąż otworem, nikt nie wiedział, jak ją zamknąć. Na zachód od bramy wisiał przybity do ściany wilk, którego dziobał orzeł. Do Walhalli walkirie znosiły zabitych bohaterów (einherjarów), one też im usługiwały, nalewając podczas uczt miód i piwo oraz podając do jedzenia wciąż odrastające mięso dzika Saehrimnira, które przygotowywał w kotle Eldhrimnirze kucharz Andhrimnir. Główne miejsce przy stole w Walhalli należało się Odynowi, a w razie jego nieobecności Freyi lub jednemu z wyznaczonych przez Odyna bohaterów (np. Helgiemu). W Walhalli Odyn nic nie jadł (pił tylko wino), ale karmił tam swoje wilki. Stamtąd też wysyłał na zwiady kruki.
W czasie Ragnaróku zginie pożarty przez Fenrira. W niemieckiej i skandynawskiej tradycji ludowej stał na czele upiorów, które w burzowe noce mknęły po niebie, zwiastując nieszczęścia
- tzw. Dzikie Łowy (niem. die wilde Jagd; norw. lussireidi). W tej roli, jak się zdaje, zastąpił dawną germańską demonicę lub pomniejszą boginię, Lusse (Wściekłość, Dzikość).

Ran
Żona Aegira (to znaczenie ma też określenie \"córa Aegira\"), matka dziewięciu fal-dziewic.
Bogini toni morskiej i wirów. Lubiła zatapiać statki, była nieprzyjazna ludziom.
Według jednej z wersji to ona, a nie Loki, wynalazła sieć rybacką (w którą chwytała topielców), po czym mu ją pożyczyła.

Sif (stisl. sif- żona lub pokrewieństwo).
Jej \"pochodzenia nikt nie zna\". Żona Thora. Urodziła Ulla, ale nie Thorowi, tylko jakiemuś kochankowi, być może Lokiemu (jak twierdził sam Loki).
Bez określonej pozycji. Prawdopodobnie bogini związana z urodzajem - jej legendarne złote włosy mogły symbolizować zboże. Podstępem ściął je Loki, ale w zamian przyniósł nowe, magiczne. Wiadomo, że zdradzała Thora, gdy ten przebywał na wyprawach.

Sigin (od stisl. siga - [prze]siąkać: o deszczu, wodzie).
Żona Lokiego.
Bez ustalonej pozycji. Zdaje się być uosobieniem bezinteresownego dobra. Stanowi też przeciwieństwo męża: on - ogień, ona - woda. Stąd przypuszczenie o pierwotnym powiązaniu tej bogini z żywiołem wody.
Do czasu Ragnaróku będzie chronić przykutego do skały męża przed jadem nieśmiertelnej żmii.

Skadi
Córka olbrzyma wichru i burzy, Thjaziego z Thrymheimu. Żona Njórda, któremu urodziła albo parę bliźniaków - Freya i Freyę, albo tylko Freyę.
Bez ustalonej pozycji, choć została uznana za boginię - budowano świątynie ku jej czci.
Przybyła do Asgardu, aby pomścić ojca. Bogom udało sieją ułagodzić za cenę małżeństwa z jednym z nich. Wybrała Njórda. Przez jakiś czas żyła w jego pałacu, potem jednak się rozstali, gdyż ani ona nie mogła żyć nad morzem, ani Njórd nie wytrzymywał w jej skalnej siedzibie. Posiadała pałac Thrymheim w Utgardzie. Była jedną z kochanek Lokiego.
Kiedy spętano Lokiego, uwiązała nad jego głową żmiję, toczącą żrący jad.

Soi (stisl. sól - słońce; por. lit./łot. Saule - Słońce).
Alfrodull; Sunna - u Germanów Zachodnich.
Córka olbrzyma Mundilfóriego, siostra Maniego (Księżyca). Żona człowieka Glena.
Uosobienie Słońca.
Jeździła po niebie w rydwanie zaprzężonym w dwa konie, Arwakra (Budzącego się Wcześnie) i Alswidra (Alswinna) (Najszybszego), które w swych wnętrzach miały \"ziąb żelazny\", chroniący je przed żarem Słońca. Na ramieniu trzymała chłodną tarczę Swalin, którą osłaniała ziemię od nadmiaru promieni słonecznych.
Jako dziecko została porwana do Asgardu przez Lokiego, a potem oddana przez Odyna pod opiekę Daga. Wciąż za nią pędzi wilk Skóll, który ją pożre tuż przed Ragnarókiem
- wtedy zapadną ciemności (wg innego przekazu połknie ją sam Fenrir). Jednak, tuż przed śmiercią, Soi powije córkę, która w nowym świecie stanie się Słońcem (por. lit./łot. Saulite - Słoneczna Panna/Córka Słońca).

Thor (stisl. thorr - grzmot).
U Germanów Zachodnich: Donar; u Sasów: Thunar; przejęty przez Lapończyków pod imieniem Horagalles (Stary Człowiek) i przedstawiany z dwoma młotami bojowymi w rękach.
Syn Odyna i Jórd (Hlodyny, Fjórgyn). Mąż Sif. Ojciec Modiego i Magniego (z olbrzymką Jarnsaksą) oraz Thrud (matka nieznana).
Bóg burzy i płodności, patron samotnie walczących. Posiadał też niejasną funkcję sędziego - codziennie wydawał wyroki (w jakich sprawach?) siedząc u jednego z korzeni Yggdrasilla (w Asgardzie). Istniało jakieś powiązanie pomiędzy Thorem a boginią małżeństwa, War, gdyż symbolem Mjóllnira pieczętowano zawarcie tego związku, zaś za najlepszą porę na ślub uważano czwartek, dzień poświęcony Thorowi (sang. Thunresdaeg, ang. Thursday, niem. Donnerstag). Pierwotnie był odpowiedzialny za funkcję wojenną , później jednak nabył kompetencje reprodukcyjne i sądownicze.
Posiadał dwa pałace w Asgardzie: Thrudheim i Bilskirnir (ten pierwszy należał raczej do jego córki Thrud, drugi zaś do niego i był największą budowlą Asgardu, liczył 540. komnat).
Uważano go za najsilniejszego i najbitniejszego z bogów. Był wysoki potężny i rudobrody. Cechował się wybuchowym charakterem i niezbyt dużą mądrością. Atrybuty:
- wracający do ręki właściciela po wyrzuceniu we wroga młot bojowy Mjóllnir (Miażdżyciel), który wracał jak bumerang).
- wóz zaprzężony w dwa kozły (Tanngniostra i Tanngrisnira - Miażdżącego Zębami i Zgrzytającego Zębami), które można było wieczorem zjeść, zaś rano się odradzały (kozły są symbolem płodności, ale też zwierzęcym odpowiednikiem błyskawicy).
- dary od olbrzymki Grid :
1. Megingiard - pas zwielokratniający moc.
2. Żelazne rękawice siły.
3. Czarodziejska laska o nieznanym przeznaczeniu.
Zadaniem Thora było chronienie Asgardu przed olbrzymami, toteż wciąż podejmował \"profilaktyczne\" wyprawy wojenne do Utgardu (zwykle sam lub ze swym giermkiem Thjalfim i jego siostrą Roskwą, czasem też towarzyszyli mu Loki i Tyr).
Jego głównym wrogiem był Wąż Świata, Jórmungand, którego pewnego razu o mało co nie złowił na wędkę.
Przebrany za Freyę odebrał olbrzymowi Thrymowi skradzionego Mjóllnira.
Zwyciężył synów olbrzyma Swaranga.
Od olbrzyma Hymira wygrał największy na świecie kocioł do warzenia piwa, po czym zabił ściągające go Thursy.
Zabił olbrzyma Geirróda i jego córki (parę razy zdarzało mu się uśmiercić przedstawicielki płci pięknej z rodu olbrzymów, wyrżnął także grasujące na wyspie Hlesey kobiety-berserkerów). Zwyciężył w pojedynku Thursa Hrungnira o Kamiennym Czole. Zabił olbrzyma wichru Thjaziego z Thrymheimu, a z jego oczu uczynił gwiazdy.
Zadziwił siłą Thursy z grodu Utgard i ich władcę, Skrymira, podczas wyprawy do ich warowni.
Podstępem zamienił krasnoluda Alwisa (starającego się o rękę jego córki) w kamień.
Uratował wiecznego żeglarza z Jótunnheimu, olbrzyma Aurwandila (Órwandila, Earendela - anglosaska wersja imienia), wynosząc go z lodów Północy i ucinając mu odmrożony palec u stopy. Potem rzucił palec na niebo, tworząc Konstelację Oriona (Skandynawowie nazywali ją Palcem Aurwandila).
W czasie Ragnaróku zabije Jórmunganda, ale sam zginie, uduszony jego trującym oddechem.

Thrud (stisl. thrudhr - świetlana?; silna?).
Córka Thora, matka nieznana.
Bez pozycji.
Pod nieobecność Thora jej ręka została przyrzeczona krasnoludowi Alwisowi w zamian za wykonanie jakiejś wspaniałej zbroi. Po powrocie Thor nie dopuścił do ślubu i podstępem zamienił Alwisa w kamień. Prawdopodobnie to właśnie do Thrud należał mniejszy z pałaców Thora, Thrudheim (Dom Siły lub Dom Światła).

Tuisto (od gockiego twai, twos - dwa; por. ang. two; stąd albo Podwójny {W Dwóch Postaciach}, albo Dwupłciowy {Androgyn}).
Zrodzony z Ziemi. Ojciec Manna, prarodzica ludzi.
Być może bóg płodności - wskazuje na to jego imię i związek z ziemią. Jak wielu pierwszych ludzi z wierzeń indoeuropejskich był, prawdopodobnie, androgynem, jednoczącym w sobie oba pierwiastki - męski i żeński. Być może istnieje związek między nim a skandynawskim Ymirem (Podwójny, Bliźniaczy), androgynem, z którego ciała powstał świat.

Tyr (od stgerm. *Tiwaz -Jasne Niebo/Bóg).
Tiu/Ziu (od *Tiwaz) - u Germanów Zachodnich; u Anglosasów - Tiw; u Sasów - Saxnot (Towarzysz Sasów); przydomki: Sdttir Manna - Jednający Mężów, potem (po utracie dłoni) Einhendr -Jednoręki.
Uważany jest za potomka Odyna, raz natomiast wspomina się o nim. jako o synu Thursa Hymira i białobrewej olbrzymki, co jest prawdopodobniej szym wyjaśnieniem. Mąż bogini o nieznanym imieniu.
Kiedyś: bóg nieba i bóg naczelny (ze szczególnym uwzględnieniem aspektu wojny). Potem \"zdetronizowany\" przez. Odyna, utrzymał się jako opiekun praw wojennych i bóg wojny sprawiedliwej. Był panem prawości i przysiąg. Istnieje też druga możliwa droga jego \"kariery\". Tyr należał do grona najstarszych bogów, ale dopiero później wysforował się na ich czoło, zagarniając kompetencje Hónira (ciemny aspekt mocy magiczno-sądowniczych) i dołączając je do swych wojennych kompetencji. . W późniejszych czasach miał się do niego przyłączyć Odyn (ucieleśniający jasną stronę mocy magiczno-sądowniczych), który z kolei powoli zaczął zagarniać kompetencje Tyra, aż ten pozostał tylko opiekunem przysiąg i wojny sprawiedliwej. Zdaje się, że moment detronizacji Tyra został ukazany w mitologii jako odgryzienie mu prawicy przez wilka Fenrira. Wtedy też Tyr traci swój pierwszy przydomek - Jednającego Mężów.
Przydomek Jednorękiego zyskał podczas schwytania Fenrira w niewolę - dobrowolnie włożył prawicę do paszczy wilka, by można go było skrępować.
Brał udział w wyprawie Thora po kocioł Hymira. Jego żonę uwiódł Loki i spłodził z nią dziecko. Bronią Tyra był miecz.
Podczas Ragnaróku Tyr zabije psa Garma i sam zginie.

Uli (stisl. ullr - goc. wulthus - wspaniałość).
Ullin; Ollerus (forma zlatynizowana).
Syn Sif (i prawdopodobnie Lokiego), pasierb Thora. Według niejasnego przekazu przez pewien czas mąż Frigg.
Bez jasno określonej pozycji, za to posiadał kilka \"funkcji\":
- przydomek Onduras (As nart) - świadczy, iż być może właśnie jemu przypisywano wynalezienie tego środka komunikacji, tak przydatnego podczas ciężkich, skandynawskich zim.
- jako jedyny spośród bogów posługiwał się łukiem - może i on był jego wynalazkiem.
- uznawano go za największego wroga ognia niszczącego, uosabianego przez Surta i jego Płomienne Olbrzymy.
- zdaje się, iż był też patronem przysiąg - składano je często na tak zwany pierścień Ulla (ullarhringr). Posiadał pałac Ydalir (Dolina Cisów) w Asgardzie. Według późnego przekazu , podczas jednej z długich nieobecności Odyna, Uli przejął na jakiś czas władzę zwierzchnią i poślubił Frigg. Ulla uważa się za boga należącego do jednej z najstarszych warstw mitologicznych, który miał potem zostać usunięty w cień przez nowych bogów. Jego małżeństwo z Frigg, czasowa władza zwierzchnia oraz powiązanie z przysięgami, może sugerować, iż pierwotnie to on, a nie Odyn, ucieleśniał aspekty mitraiczne i sprawował naczelną władzę nad bogami. Zatem mieściłby się jako bóg odpowiedzialny za jasny aspekt funkcji magiczno-prawodawczej.

Wali
Vali.
Syn Odyna i śmiertelnej księżniczki Rind.
Przed Ragnarókiem bez pozycji.
Mając jeden dzień, przybył z Midgardu do Asgardu, by pomścić Baldra: zabił innego przyrodniego brata - Hóda. Przed zemstą nie mył się ani nie czesał (zachowanie rytualne, wskazujące, że wcześniejsze o jeden dzień \"narodziny\" w istocie były dniem inicjacji, a nie chwila narodzin).
Po Ragnaróku będzie jednym z głównych bogów. Razem z Widarem wzniesie bogom świątynie.

We (stisl. ve - być może \"świętość\").
Wei;Ve.
Syn Burra i olbrzymki Bestii, brat Odyna i Wilego (może też Hónira).
Przed Ragnarókiem bez pozycji.
Razem z Odynem i Wilim zabili Ymira i z jego ciała stworzyli świat.
Wspólnie z Wilim objął rządy (i dzielił łoże z Frigg) pod nieobecność Odyna.
Po Ragnaróku będzie jednym z rządzących bogów.

Wolund (stisl. Yólund)
sang. Wayland; pdgerm. Wieland.
Syn króla krasnoludów, brat Slagfinna i Egilla.
Prawdopodobnie pierwotnie był bogiem-kowalem lub ubóstwionym krasnoludem (ze względu na swe kowalskie umiejętności; stąd, być może, uznawano go za bohatera kulturowego), który otrzymał władzę nad Svartalfheimem. Tę teorię potwierdza tylko tytuł Wólunda - \"książę Alfów (Svartalfów)\" oraz tradycja ludowa - zarówno skandynawska, jak i anglosaska.
Razem z braćmi zakochał się w trzech siostrach-walkiriach, ale one opuściły ich po pewnym czasie.
Ze względu na umiejętności Wólunda, uwięził go król Nidud i zmusił do niewolniczej pracy. Aby uniemożliwić mu ucieczkę, król podciął mu ścięgna u nóg (stąd Wólund był kulawy - porównaj z innymi indoeuropejskimi kulawymi bóstwami ognia lub kowalstwa, greckim Hefajstosem i rzymskim Wulkanem). Wólund zdołał jednak uciec, a w zemście zabił synów Niduda, zaś jego córkę zgwałcił. Wg tradycji anglosaskiej Wólund stworzył wiele magicznych mieczy (min. Ekskalibura), które odegrały duże znaczenie w legendach.

ZWIERZĘTA
Fenrir
Fenris (Fenrisulfr - Wilk Fenris); przydomek Hrodwitnir (Pustoszyciel).
Olbrzymi wilk.
Syn Lokiego i olbrzymki Angrbody. Brat Hel i Jórmunganda. \"Stara\" olbrzymka (Nowa Edda podaje jej imię: Gygur) urodziła mu w lesie Isarnvidr dwa wilki: Skólla i Hatiego.
Żywił się ciałami umarłych.
Bogowie tak bardzo obawiali się jego siły i dzikości, że postanowili go spętać. Jako poręki, że bogowie tylko wypróbowują jego siłę, a nie chcą go obezwładnić, Fenrir zażądał, by Tyr wsadził swą prawicę do jego paszczy. Pierwsze dwa łańcuchy (Laeding i Dromi) Fenrir rozerwał, dopiero nie poradził sobie z wykonanym przez krasnoludy Glei-pnirem. Zrozumiawszy, że został oszukany, odgryzł Tyrowi rękę. Pętające go okowy pękną na początku Ragnaróku. Wsiądzie wtedy razem z Lokim i olbrzymami na Naglfara. Według jednej z wersji to on pożre Słońce. W czasie walki \"zbluzga Asgard krwią\". Zagryzie Ody-na, ale sam zostanie zabity przez Widara.

Garm (od stisl. gramr - okrutny).
Pies.
\"Pierwszy z psów\". Był strażnikiem bramy do Niflheimu. Miał okrwawioną pierś. W czasie Ragnaróku zabije Tyra, ale sam też zginie.

Grafwitnir
Wąż.
Ojciec węży: Goina, Moina, Grabaka, Grafwóllunda, Ofnira i Swafnira.
Był praojcem wszystkich węży, które umieścił w Niflheimie przy korzeniach Yggdrasilla - miały go wiecznie podgryzać, aby jesion się przewrócił.

Managarmr (Niszczyciel Księżyca).
Wilk.
Syn Fenrira i \"Starej\" (Gygur), brat Skólla.
Okrążał Słońce w swym biegu po niebiosach. Ścigał także Księżyc
(stąd Managarmr), który pożre w czasie Ragnaróku.

Hrimgrimnir
Hrimthurs - Oszroniony Olbrzym.
Strzegł bramy Niflheimu. Posiadał trzy głowy.

Jórmungand (stisl. Jormungandhr - Olbrzymi Kij):
Midgardsorm (stisl. Midhgardhsormr) - Wąż Midgardu (Świata).
Olbrzymi wąż-smok.
Syn Lokiego i Angrbody. Brat Fenrira i Hel.
Żył w morzu, swym cielskiem opasywał cały świat. Thor podczas pobytu u Hymira złapał go na wędkę, ale przerażony Hymir przeciął żyłkę i Jórmungand z powrotem zanurzył się w morzu. Podczas Ragnaróku wynurzy się z morza i przemieni w smoka - będzie latał, ział ogniem i pluł jadem. Zostanie zabity przez Thora, ale sam też zatruje go swymi wyziewami.

Nidhógg (stisl. Nidhoggr - Straszliwy z Dołu lub Straszliwy-Gryzący).
Uskrzydlony smok-wąż.
Mieszkał w podziemiach Niflheimu, na górze Nidafjóll. Wysysał krew z ciał umarłych. Ogryzał korzenie Yggdrasilla, chcąc zniszczyć to drzewo, ale korzenie szybciej odrastały, niż on je zjadał. Przeżyje Ragnarók (nie będzie brał udziału w walce), a potem zaatakuje Gimleę i wtedy zostanie zabity.

Skóll
Wilk.
Syn Fenrira i \"Starej\" (Gygur), brat Hatiego.
Jego zadaniem jest ciągła pogoń za Słońcem, które w końcu pożre w czasie Ragnaróku.

Surt (stisl. surtr - czarny):
Ognisty Olbrzym z Muspellheimu.
Jego bratem był ogień (chodzi o żywioł ognia).
Władca Płomiennych Olbrzymów z Muspellheimu. W czasie Ragnaróku przybędzie na ich czele, niosąc ognisty miecz zniszczenia.
Zabije Freya. Przeżyje Ragnarók, po czym wznieci pożar, który pochłonie cały świat (i jego samego też).

RASY
Alfy:
Nazwa: od stisl. alfr - świetlisty.
Były jasnymi, świetlanymi duchami (stisl. lios alfar)
Nie jest nigdzie stwierdzone, czy zostały stworzone przez bogów, czy też skądś przybyły.
Są wymieniane tuż obok bogów lub też im przeciwstawiane (ale nie na zasadzie wrogości)
Znamy imiona trzech Alfów - wszyscy byli przyjaciółmi lub sługami Freya: Skirnir (Jasny, Lśniący), Byggwir (Jęczmień) i Beyla (Bób)
Krainą Alfów był Alfheim, umieszczony między ziemią a niebem. Władał nim Frey.
Podczas Ragnaróku Alfy prawdopodobnie wesprą bogów, choć nie jest to wyraźnie powiedziane.

Bogowie:
Pierwotny podział na Asów (od ie. *ansu - władca, bóg; lub, mniej prawdopodobne, od stisl. ass - słup, w znaczeniu rzeźbionego słupa, przedstawiającego bóstwo) i Wanów (źródłosłów stisl. związany z miłością, płodnością): Yóluspa 21-24.
Asgard i Wanaheim jako oddzielne siedziby
Podstawowa liczba bogów: dwunastu: Hyndlul.
Synowie Burra, jako twórcy świata, Słońca, Księżyca, gwiazd i pór dnia.
Bogowie, jako twórcy krasnoludów.
Bogowie, jako twórcy ludzi.
Heimdall, jako \"ojciec\" ludzkości.
W początkach świata Asowie wymyślili: świątynie i ołtarze (czyli własny kult), narzędzia kowalskie i inne wykonane z metalu, opracowali sposób na obróbkę złota, ustanowili zawody sprawnościowe i wiece (czyli są tzw. bohaterami kulturowymi).
Wszyscy Wanowie mieli znać przyszłość: Thrym. 14.
Przynajmniej część bogów sprawowała codzienne sądy u korzenia Ygdrasilla w Asgardzie
Charakterystyczną cechą Wanów zdaje się powiązywanie dwójki bogów w bliźniacze pary: Alkowie, Njórd i Nerthus, Frey i Freya, hipotetyczna para Fjórgyn - Fjórgyna.

Disy: (od stisl. dhi - ssać; przez Germanów Zachodnich nazywane idisa-mi; czasem do dis zaliczano norny i walkirie, także Freyę określano przydomkiem Yanadis - \"disa Wanów\").
Opiekunki życia człowieka (szczególnie porodów) oraz zasiewów (w środku zimy organizowano publiczne święto disablót - \"ofiara dla dis\", zwane też lii grodhrar - \"za nowe zasiewy\").
Opiekowały się porodem i ukazywały się w przełomowych chwilach życia człowieka.
Mogły czynić człowiekowi dobro i zło , czasem zależało to od woli Odyna, ale, jak się zdaje, w większości przypadków były posłuszne utkanemu już losowi.
Ze względu na fakt składania im ofiar, można je uznać za boginie czy też bardziej za ubóstwione demonice.

Fylgje (stisl. fylgja - towarzysząca).
Duchy opiekuńcze przypisane każdemu człowiekowi.
Kiedy nadchodziła śmierć danego człowieka, ukazywała mu się jego fylgja pod postacią starej kobiety lub wiedźmy, jadącej na wilku (za cugle służyły jej węże). Zwykle nic nie mówiła, ale wyczuwano kim jest.

Krasnoludy:
Stisl. nazwa dvergar (Ip. dvergr) oznacza dosłownie \"karły\". Zwano je też Svartalfami, czyli Ciemnymi Alfami. Jako ojczyznę przypisywano im Svartalfheim, położony głęboko pod powierzchnią ziemi, ale naci Niflheimem: Gylfag.
Zostały stworzone przez wielkie zgromadzenie bogów (głównie zaś przez Odyna, Wilego i We) z krwi i kości Ymira.
Pierwsze krasnoludy ulepiły resztę swego plemienia z gliny, na podobieństwo ludzkie (co może znaczyć, że ludzie zostali stworzeni wcześniej).
Cztery krasnoludy: Austri (Wschodni), Westri (Zachodni), Nordri (Północny) i Sudri (Południowy) symbolizowały kierunki świata i podtrzymywały niebo na czterech jego krańcach.
Księciem alfów (w tym przypadku chodzi o Svartalfy) był nazywany Wólund Kowal. Także tradycja ludowa przypisuje mu władzę nad krasnoludami, choć w źródłach ta informacja nie ma bezpośredniego potwierdzenia.
Krasnoludy były blade, gdyż mieszkały pod ziemią, zaś światło słoneczne zamieniało je w kamień .
Wśród krasnoludów żyli wielcy mędrcy, np. Alwis, lecz przede wszystkim znano ich jako płatnerzy i złotników.
Stworzyły Sześć Darów dla bogów , naszyjnik Bri-singamen , naszyjnik Hildiswin czy sznur Gleipnir.
Dwa krasnoludy (Fjalar i Galar) zabiły mędrca Kwasira i z jego krwi utworzyły magiczny Skaldamjod.
Krasnoludy mogły wchodzić w związki małżeńskie z bogami - Idunn i Bragi.
W obliczu Ragnaróku krasnoludy będą gotowe do walki, ale nie jest jasno powiedziane, po której ze stron się opowiedzą.

Ludzie:
Stworzeni na końcu aktu kreacji (lub tuż przed krasnoludami) przez trzech bogów: Odyn dał im dech, Hónir duszę, zaś Lothur-Loki - ciepło i rumieńce. Mężczyzna (Askr) powstał z jesionu, kobieta (Embla) z wiązu.
Nauczycielem i prawodawcą ludzkości został Heimdall (w tym przypadku występujący pod imieniem Rig).
Ludzie mogli wchodzić w związki z bogami: Gefjun ze Skjóldem, Odyn z Rind.
Ludzie nie grają zbyt wielkiej roli w mitycznej historii Midgardu przed Ragnarókiem. Sprawiają wrażenie jedynie materiału, z którego mają wyrosnąć bohaterscy einherjarowie, potrzebni Odynowi do ostatecznego boju. Zdaje się, że jednak właśnie do nich należy przyszłość, gdy Ragnarók wyeliminuje olbrzymy, potwory i większość starych bogów.

Norny: (stisl. Nornir - Szepczące; zwane też Nerami; u Anglosasów Wyrdes - l.mn. od Wyrd - stisl. Urd)).
Imiona: Urd (Los; To, Co Się Stanie), Skuld (Obowiązek) i Werndandi (Stawanie Się).
Pochodzenie: według jednej z wersji olbrzymki z Jótunnheimu , według innej (rozszerzającej znacznie liczebność Norn): jedne to córki krasnoluda Dwalina, inne były Asynjami, zaś pozostałe pochodziły z rodu Alfów.
Siedziba: Źródło Urd przy jednym z korzeni Yggdrasilla (albo w Asgardzie, albo w Niflheimie). Obok istniało święte jezioro, po którym pływały dwa święte łabędzie.
Były pannami i dziewicami.
Tkały los ludzki złotymi nićmi uczepionymi \"sal księżycowych\" (nieba), a od dołu trzech stron świata: Wschodu, Zachodu i Północy.
Mogły też \"rytować los w drewnie\" (za pomocą run).
Decydowały o losie ludzi, ale same też od niego zależał}\' (jak i reszt bogów i demonów).
Zsyłały sny.
Ukazywały się przy porodzie i pomagały w nim. Wtedy to ustalały los człowieka.
Pojawiały się też przy śmierci.

Olbrzymy:
Ogólna nazwa: Thursy (stisl. thurs - olbrzym) . Dzieliły się na:
Jótunnów z Jótunnheimu (nazwa stosowana wymiennie z mianem Thurs lub oznaczająca zwykłe olbrzymy);
Hrimthursy - Oszronione Olbrzymy z Hrimthursheimu - pustyń lodowych północy i północnego wschodu;
Olbrzymy Ogniste z Muspellheimu;
olbrzymy chaosu; olbrzymy wichru i burzy.
Olbrzymy były najstarszymi stworzeniami zamieszkującymi świat. Nazywa sieje \"poczętymi przed wiekami\" i wywodzi ich ród od Ymira. Ów Ymir był pierwszym rozumnym stworzeniem na świecie , powstał z jadu wyciekającego z prarzeki Eliwag (Burzliwe Fale ), potem został umieszczony w otchłani Ginnungagap . Wszystkie olbrzymy pochodzą od Ymira , zaś jako pierwsze urodził: syna i córkę, którzy wyrośli mu pod pachą, oraz Thrudgelmira o sześciu głowach, który wyskoczył mu z nogi . One to dały początek tzw. I pokoleniu olbrzymów, panującemu nad ziemią aż do wielkiego potopu.
Z potopu uratował się tylko Bergelmir z żoną, wsiadając na drewnianą łódź (zwaną \"leżami\" lub \"szufladą na mąkę\"). Od nich pochodziły olbrzymy II pokolenia.
Jednym z najsłynniejszych Thursów był Mimir, zaś olbrzymy nazywano jego potomkami.
Większa część bogów wywodziła swój ród spośród Thursów: trzej synowie Burra - Wili, We i Odyn (a zatem i jego potomkowie), Loki, Heimdall. Także Wanowie wchodzili w związki małżeńskie z olbrzymkami (Njórd i Frey).
Spośród Jótunnów pochodziły Norny.
Najznakomitsze wieszczki, wólwy, były olbrzymkami.
Thurs wichru i burzy, Hraeswelg o postaci orła, który siedzi na skraju niebios, macha skrzydłami i w ten sposób tworzy wiatr.
Część olbrzymów pod wpływem słońca przemienia się w kamień.
Krew olbrzymów i bogów mogła się mieszać: Skadi z Njórdem, Frey z Gerd, Odyn z Gunnlódą, Thor z Jarnsaksą, żona Tyra z Lokim.
W czasie Ragnaróku wszystkie Thursy staną po stronie sił antyboskich. Thurs Hrym powiedzie siły ze wschodu ( Hrimthursy z Hrimthursheimu). Część Ognistych Olbrzymów z Muspellheimu przywiezie, na pokładzie Naglfara, Loki. Z południa przyjdzie reszta Płomiennych Olbrzymów, na czele z Surtem.
Z opisów Ragnaróku nie wynika, czy którykolwiek z Thursów (oprócz Surta) przeżyje koniec świata.

Walkirie (stisl. valkyrja - wybierająca zabitych).
Demonice płci pięknej, służące bezpośrednio Odynowi. Źródła zwykle podają, że było ich 7, 9 lub 12, lecz także 11 .
Ich imiona sugerują, że były personifikacją uczuć towarzyszących bitwie, np. Thrud - Siła, Hrist - Wstrząsająca, Herfjótur - Więzy Wojującego. W sumie posiadamy szesnaście wymienionych imion wal-kirii: Skuld, Skogul, Gudr, Hild, Gondul, Geirskogul, Mist, Skeggjóld, Hlókk, Raudgrid, Radgridd, Reginleif, Sygrdrifa (Brunhilda).
Pojawiły się w Asgardzie po Nornach, przybyły \"z daleka\". Znikną przed Ragnarókiem - także nie wiadomo, dokąd się udadzą.
Przedstawiano je jako zbrojne kobiety, pędzące po niebie na koniach, którym z grzyw spadała rosa, dająca ziemi żyzność ). Mogły też przybierać postać łabędzi.
Pierwotnie ich zadaniem było znoszenie poległych z pola bitwy do pałaców Odyna oraz Freyi (najważniejszej z walkirii).
Późniejsza tradycja twierdzi, że pojawiały się, by pomagać wojom w walce i same w niej uczestniczyły.
Niektóre zakochiwały się w śmiertelnikach i zostawały ich żonami, przez co degradowano je (przynajmniej na jakiś czas) do grona zwykłych kobiet.
Znały przyszłość, runy magiczne i tajemnice wszystkich światów.
W czasie bitwy tkały na krosnach kobierce, wyobrażające ową walkę. Nićmi były jelita poległych, ciężarkami tkackimi - głowy zabitych, bijadłami - miecze, a płochami - strzały.


żródło: http://www.runy.republika.pl/mitologia/mitologia.htm[/blok]##edit_byatak 2005-11-17 00:38:59##ed_end##


Autor: 57


Nasz serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Więcej informacji można znaleźć w Polityce prywatności.

ZAMKNIJ
Polityka prywatności